Europese boomkikker in actie

Vanmorgen stond een stevige wind, het was zwaar bewolkt en de zon had moeite om door het dikke wolkendek te breken.

Geen optimale omstandigheden voor macrofotografie, maar aangezien ik mijn Portfolio weer eens wilde uitbreiden met foto's waarop de europese boomkikker (Hyla arborea) in een actieve pose te zien is, waren de omstandigheden goed genoeg voor een bezoek aan het leefgebied van deze bijzondere diersoort.

Als je er dan ook nog eens vroeg bij bent en het dus nog niet echt warm is, maak je grote kans dat je ze kunt gadeslaan tijdens het klauteren over de takken van de braamstruiken en soms springend van blad tot blad bij hun tocht vanuit hun slaapplaats op de grond naar de bovenzijde van het struweel. Als ze na de nodige capriolen dan uiteindelijk een zonnig plekje bereikt hebben, gaan ze in hun karakteristieke houding doodstil genieten van de warmte van het zonlicht.

Als je het gedrag van de boomkikker een beetje kent en goed op hun houding let, is de volgende stap/sprong op weg naar boven enigszins voorspelbaar.

En het mooiste vind ik dan zelf als ze er voor kiezen om niet alleen gebruik te maken van de "makkelijke" weg via de takken van de braamstruiken, maar ook van, soms erg dunne, grasstengels.

Vanmorgen had ik het geluk dat de exemplaren die ik volgde bij hun weg naar het "zonneterras" een aantal keren gebruik maakten van zo'n grasstengel.

En dat leverde een aantal mooie foto's op.

De grote versies van de foto's staan hier.

De ongeveer 5 cm groot wordende europese boomkikker (Hyla arborea) komt in Nederland voor op een beperkt aantal geïsoleerde locaties, voornamelijk in het oosten en zuiden van het land.

Voor wat betreft het leefgebied gaat de voorkeur uit naar percelen met dichte, zonbeschenen vegetatie zoals houtwallen, braamstruiken en rietkragen en met geschikt (visvrij en matig voedselrijk) voortplantingswater in de buurt.

Door zijn beperkte verspreiding en de sterke afname van het aantal populaties wordt hij als bedreigd beschouwd.

De europese boomkikker dankt zijn naam aan de overwegend klimmende levenswijze. Hij wordt niet alleen aangetroffen in lage struiken, maar ook in bomen.

Bij het klimmen maakt hij handig gebruik van de hechtschijven aan de tenen en vingers. Deze hechtschijven doen qua vorm aan zuignappen denken. Ze hebben echter een fijne structuur met zeer kleine kanaaltjes, waarin bij het neerzetten vocht wordt gedreven, waardoor de kikker blijft plakken.

Bij het klimmen speelt ook de buikzijde van de boomkikker een rol aangezien het slijmlaagje van de huid er voor zorgt dat de kikker beter blijft plakken.

Een ander kenmerk is de heldere, groene kleur en het ontbreken van vlekken of strepen op de rug. De kleur is meestal lichtgroen, maar kan ook groengrijs tot geelbruin of bruin zijn, afhankelijk van de temperatuur en de gemoedstoestand van de kikker.

De europese boomkikker is hoofdzakelijk in de schemering en de nacht actief, vaak is hij ook overdag zonnend aan te treffen. Om uitdroging te voorkomen, houdt hij hierbij de poten onder het lichaam en de ogen dicht.

Eten doen ze ook voornamelijk 's nachts en hun menu bestaat uit allerlei insecten, meestal tweevleugelige of andere vliegende insecten, die met de lange tong worden gevangen of worden besprongen.

De voortplanting vind plaats vanaf half april tot eind juni. De vrouwtjes leggen 300-1400 eieren, verdeeld over kleine klompjes van 10-60 eieren die worden vastgehecht aan waterplanten.

Na 1 tot 2 weken komen de 3-5 mm lange larven uit de eieren en na 8 tot 11 weken zijn ze klaar om te metamorfoseren. De pas gemetamorfoseerde kikkertjes zijn 1-2 cm lang en lijken op volwassen dieren.

Het mannetje is vaak na de eerste overwintering al volwassen, bij vrouwtjes duurt dit meestal twee jaar.

De boomkikker kan zo'n 15 jaar oud worden, maar in de natuur wordt een dergelijke leeftijd door natuurlijk verval en predatie nooit bereikt.

Als de temperatuur in augustus/oktober daalt, zoekt de boomkikker een schuilplaats op voor z'n winterslaap. Het winterkwartier bestaat uit holle bomen, holtes tussen boomwortels, in de strooisellaag en in houtstapels.